بسم الله الرّحمن الرّحیم
«وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُواْ مَآ أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَآ أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنآ أَوَلَوْ كَانَ ءَابَآؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئاً وَلَا يَهْتَدُونَ.»
و هنگامى که به مشرکان گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده است، پیروى کنید.» می گویند: «نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروى مى نماییم.» آیا اگر پدران آن ها، چیزى نمى فهمیدند و هدایت نمى یافتند بازهم باید از آن ها پیروی کنند.
سورۀ بقره – آیۀ170
نکاتی اجمالی در مورد آیه:
تقلید کورکورانه از نیاکان:
در اینجا اشاره به منطق سست مشرکان در مسأله تحریم بى دلیل غذاهاى حلال، و یا بت پرستى، کرده، مى گویند: «ما از آنچه پدران و نیاکان خود را بر آن یافتیم پیروى مى کنیم.» قرآن بلافاصله این منطق خرافى و تقلید کورکورانه از نیاکان را با این عبارت کوتاه و رسا محکوم مى کند: «آیا نه این است که پدران آنها چیزى نمى فهمیدند و هدایت نیافتند؟»
یعنى اگر نیاکان آنها دانشمندان صاحب نظر و افراد هدایت یافته اى بودند جاى این بود که از آنها تبعیت شود، اما با این که مى دانند آنها مردمى نادان و بى سواد و موهوم پرست بودند، پیروى آنها چه معنى دارد؟ آیا مصداق تقلید جاهل از جاهل نیست؟
مسأله قومیت و تعصب هاى قومى مخصوصاً آنجا که به نیاکان مربوط مى شود از روز نخست در میان مشرکان عموماً، و در میان غیر آنها غالباً وجود داشته است و تا امروز همچنان ادامه دارد.
ولى خداپرست با ایمان، این منطق را رد مى کند و قرآن مجید در موارد بسیارى پیروى و تعصب کورکورانه از نیاکان را شدیداً مذمت کرده است و این منطق را که انسان چشم و گوش بسته از پدران خود پیروى کند، کاملاً مردود مى شناسد.
اصولاً پیروى از پیشینیان اگر به این صورت باشد که انسان عقل و فکر خود را دربست در اختیار آنها بگذارد این کار نتیجه اى جز عقب گرد و ارتجاع نخواهد داشت؛ چرا که معمولاً نسل هاى بعد از نسل هاى پیشین با تجربه تر و آگاه ترند.
ولى متأسفانه این طرز فکر جاهلى هنوز در میان بسیارى از افراد و ملت ها حکومت مى کند که نیاکان خود را همچون "بت" مى پرستند، یک مشت آداب و سنن خرافى را به عنوان این که آثار پیشینیان است بدون چون و چرا مى پذیرند، و لفافه هاى فریبنده اى همچون حفظ ملیت و اسناد تاریخى یک ملت بر آن مى پوشانند.
پیام های آیه:
ارتجاع و عقب گرد، ممنوع است. پیروى از سنّت و راه نیاكان، اگر همراه با استدلال و تعقّل نباشد، قابل پذیرش نمىباشد. «الفینا علیه ابائنا»
تعصّباتِ نژادى وقبیلهاى، از زمینههاى نپذیرفتن حقّ است. «بلنتّبع... ابائنا»
آداب و عقاید نیاكان، در آیندگان اثر گذار است. «ما الفینا علیه ابائنا»
انتقال تجربه و دانش ارزش است، ولى انتقال خرافات از نسل گذشته به نسل آینده، ضد ارزش مىباشد. «اباؤهم لایعقلون»
قلعه رضائیه
روستای دستجرد - شهرستان اصفهان
اجرای برنامه در فروردین1393
قلعه رضائیه، یکی از بناهای تاریخی روستای دستجرد می باشد که در دورۀ صفویه، ساخته و اکنون در آستانۀ تخریب قرار گرفته است. روستای دستجرد، چندین بنای تاریخی دارد و در غرب شهرستان اصفهان واقع شده است.
لطفاً برای مشاهدۀ سایر سفرنامه های من در شهرستان اصفهان، اینجا را کلیک کنید.
و اما در پایان...
یک جرعه معرفت...
در حدیثی آمده است: روز قیامت، روز عروسی تقوا پیشگان و پرهیزکاران می باشد.
فرازی از دعای جوشَن کبیر که خداوند را معرّفی و توصیف می نماید: (کتاب مفاتیحُ الجِنان)
...یا مُرشِدَ مَنِ استَرشَدهُ: ای خدایی که هر کس از تو طلب راهنمایی کند، او را راهنمایی می کنی.
...یا مُعینَ مَنِ استَعانَهُ: ای خدایی که هر کس از تو کمک بخواهد، او را یاری می کنی.
فرازی از کتاب صَحیفه سجّادیّه که مناجات امام سجّاد(علیه السّلام) با خداوند می باشد:
ألَّلهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احمِلنی بِکَرَمِکَ عَلَی التَّفَضُّل، وَ لا تَحمِلنی بِعَدلِکَ عَلَی الإستِحقاق، فَما أنَا بِأوَّلِ راغِبٍ رَغِبَ إلَیکَ فَأعطَیتَهُ وَ هُوَ یَستَحِقُّ المَنعَ، وَ لا بِأوَّلِ سائِلٍ سألَکَ فَأفضَلتَ عَلَیهِ وَ هُوَ یَستَوجِبُ الحِرمان.
خدایا بر محمد و آل او درود فرست؛ و به مقتضای کَرَم و تفضُّل خویش با من رفتارکن، نه بر اساس مقتضای استحقاق من. من اولین نفری نیستم که سزاوار راندن بود و روی به تو آورد و تو او را بخشیدی، و اولین سائل و گدایی نیستم که دَر خور نا امیدی بود، اما از تو درخواست کرد و تو به او احسان نمودی.