بسم الله الرّحمن الرّحیم
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
(پروردگارا) تنها تو را می پرستیم و تنها از تو یاری می جوییم.
سوره حمد؛ آیه5
نکاتی اجمالی در مورد آیه مبارکه:
انسان باید به حكم عقل، بندگى خداوند را بپذیرد. ما انسانها عاشق كمال هستیم و نیازمند رشد و تربیت، و خداوند نیز جامع تمام كمالات و ربّ همه هستى است. اگر به مهر و محبّت نیازمندیم او رحمان و رحیم است و اگر از آینده دور(قیامت) نگرانیم، او صاحب اختیار و مالك آن روز است. پس چرا به سوى دیگران برویم؟! عقل حكم مىكند كه تنها باید او را پرستید و از او كمك خواست. نه بنده هوى و هوس خود بود و نه بنده زر و زور دیگران.
در نماز، گویا شخص نمازگزار به نمایندگى از تمام خداپرستان مىگوید: خدایا! نه فقط من كه همهى ما بنده توایم، ونه تنها من كه همهى ما محتاج و نیازمند لطف توایم.
خدایا! من كسى جز تو را ندارم «ایّاك» ولى تو غیر مرا فراوان دارى و همه هستى عبد و بندهى تو هستند. «ان كلّ من فى السموات و الارض الاّ اتى الرّحمن عبداً»در آسمانها و زمین هیچ چیزى نیست مگر این كه بنده و فرمان بردار خداوند رحمان هستند..
جمله «نعبد» هم اشاره به این دارد كه نماز به جماعت خوانده شود و هم بیانگر این است كه مسلمانان همگى برادر و در یك خط هستند.
مراحل پرواز معنوى، عبارت است از: ثنا، ارتباط و سپس دعا. بنابراین اوّل سورهى حمد و ثناست، آیهى «ایّاك نعبد» ارتباط و آیات بعد، دعا مىباشد.
گفتگو با محبوب واقعى شیرین است، شاید به خاطر همین كلمه «ایّاك» تكرار شد و الّا از حیث قاعده، نیازی به تکرار آن نبوده است.
این آیه توحید در عبادت را بیان می کند. توحید عبادت آن است که هیچ کس و هیچ چیز را جز ذات خدا شایسته پرستش ندانیم، تنها به فرمان او گردن نهیم، تنها قوانین او را به رسمیت بشناسیم و از هر نوع بندگى و تسلیم در برابر غیر ذات پاک او بپرهیزیم. ثمره این عقیده آنست که انسان، متّکی به "الله" خواهد بود؛ قدرت و عظمت را تنها مربوط به او می داند؛ غیر خدا در نظرش فانی، زوال پذیر و فاقد قدرت می باشد. تنها ذات خداوند است که قابل اعتماد و ستایش است و لیاقت این را دارد که انسان، او را در همه چیز او را تکیه گاه خود قرار دهد.
درس های آیه شریفه:
بشر در این جهان با نیروهاى مختلفى روبرو است، هم از نظر نیروهای طبیعی مثل سیل و زلزله و هم نیروهاى درون ذاتى خود. براى این که بتواند در برابر عوامل مخرب، ویرانگر و منحرف کننده، مقاومت کند احتیاج به یار و مدد کارى دارد، اینجا است که خود را در زیر چتر حمایت پروردگار قرار مى دهد، همه روز از خواب بر مى خیزد، و با تکرار جمله «إیّاکَ نَعبُدُ وَ إیّاکَ نَستعین»، اعتراف به عبودیّت و بندگی به پروردگار کرده و از ذات پاک او برای پیروزی در این مبارزه کمک می گیرد، و شامگاهان نیز با تکرار همین جمله، سر به بستر مى نهد، با یاد او بر مى خیزد و با یاد و استمداد از وجود او به خواب مى رود و خوشا به حال کسى که به چنین مرحله اى از ایمان برسد، در برابر هیچ گردنکش و زورمندى سر تعظیم فرود نیاورد، در مقابل جاذبه مادیات خود را نبازد، همچون پیامبر که مى گوید: «إنَّ الصَّلاةَ وَ نُسُکی وَ مَحیایَ وَ مَماتی للهِ رَبِّ العالَمین»، یعنی نماز و عبادتم، مرگ و حیاتم همه از آن خداوند هست. سوره انعام؛آیه162
ابتدا باید بندگى خدا كرد، آنگاه از او حاجت خواست. «نعبد، نستعین»
بندگى، تنها در برابر خداوند رواست نه دیگران. «ایّاك نعبد»
یعنى نه جبر است و نه تفویض. چون مىگوییم: «نعبد» پس داراى اختیار هستیم و نه مجبور. وچون مىگوییم«ایّاك نعبد و ایّاك نستعین» پس نیاز به او داریم و امور به ما تفویض نشده است.
شناخت خداوند و صفات او، مقدمّه دستیابى به توحید و یكتاپرستى است. «ربّ العالمین، الرّحمن الرّحیم، مالك یوم الدّین، ایّاك نعبد»
از آداب دعا و پرستش این است كه انسان خودرا مطرح نكند و خود را در حضور خداوند احساس كند. «ایّاك نعبد...»
توجّه به معاد، یكى از انگیزههاى عبادت است. «مالك یوم الدّین ایّاك نعبد»
روستای تبادکان
مشهد
تاریخ برنامه: اسفند1392
در فاصله 30کیلومتری شمال شرقی مشهد، روستای پرجمعیّت تبادکان قرار گرفته است که وجود یک امامزاده، حال و هوای روستا را،زیارتی هم کرده است. بندخاکی، تنگه آسیاب و تپّه های مینیاتوری، از جاذبه های این روستا محسوب می شود. جدای از این جاذبه های طبیعی، قبرستان تاریخی تبادکان را می توان به عنوان اصلی ترین سوژه گردشگری این منطقه محسوب کرد. این قبرستان در مرداد ۱۳۸۷ با شماره ۲۳۰۹۵ به ثبت رسیده است.
و اما در پایان...
در حدیثی آمده است: یاد خدا، موجب می شود که انسان با خدا مأنوس شود. «ألذِّکرُ مِفتاحُ الأُنس»
فرازی از دعای جوشن کبیر: (کتاب مَفاتیحُ الجِنان)
...یا خَیرَ الفاتِحین...یا مَن لَهُ العِزَّةُ وَ الجَمال: ای بهترین گشایش دهنده...خداوند کسی است که عزّت و زیبایی از آن اوست.
فرازی از کتاب صحیفه سجّادیّه که از امام سجّاد(عَلَیهِ السَّلام) نقل شده است:
حَمداً یُضیئُ لَنا بِهِ ظُلُماتِ البَرزَخ، وَ یُسَهِّلُ عَلَینا بِهِ سَبیلَ المَبعَثِ، وَ یُشَرِّفُ بِهِ مَنازِلَنا عِندَ مَواقِفِ الأشهاد، یَومَ تُجزَی کُلُّ نَفسٍ بِما کَسَبَت وَ هم لایُظلَمونَ یَومَ لایُغنِی مَولیً عَن مَولیً شَیئاً وَلا هُم یُنصَرون.
خدا را سپاسگزاریم و از او می خواهیم که تاریکی ها و وحشت های عالم برزخ و قبرمان را به واسطه سپاسگزای ما از خدا، روشن و آسان سازد، و راه قیامت و رستاخیزمان را هموار سازد، و جای ما را همراه گواهان و شاهدان در روز قیامت که انبیاء و أئمّه أطهار(علیهم السّلام) هستند، قرار دهد. روز قیامت روزی است که هرکس به سزای عمل خودش می رسد و مانند دنیا به کسی ظلم نمی شود. از دیگر خصوصیات روز قیامت اینست که دوستان و بستگان نمی توانند بکار کسی بیایند و یاری اش کنند.[پارتی بازی وجود ندارد.]