سفرنامه های من؛ مشهد

  • 1992 مرتبه

کوره های آجرپزی تاریخی مشهد

23 دی 1395

بسم الله الرحمن الرحیم

يَأَيُّهَا النّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

‏اى مردم! پروردگارتان كه شما وپیشینیان شما را آفرید، پرستش كنید تا اهل تقوا شوید.

سورۀ بقره؛ آیۀ21

نکاتی اجمالی در مورد آیه:

در آیات گذشته، خداوند حال سه دسته (پرهیزکاران، کافران و منافقان) را شرح داد و بیان داشت که پرهیزکاران مشمول هدایت الهى هستند، و قرآن راهنماى آنان است در حالى که بر دل هاى کافران مهر جهل و نادانى زده، و به خاطر اعمالشان بر چشم آنها پرده غفلت افکنده و حس تشخیص را از آنان سلب نموده است.

و منافقان، بیماردلانى هستند که بر اثر سوء اعمالشان بر بیماریشان مى افزاید.

اما در آیات مورد بحث، بعد از این مقایسه روشن، خط سعادت و نجات را که پیوستن به گروه اول است، مشخص ساخته مى گوید: «اى مردم! پروردگارتان را پرستش کنید که هم شما و هم پیشینیان را آفرید تا پرهیزکار شوید»

نکته الف) خطاب: "یاأیُّها النّاس"(ای مردم)، که در قرآن حدود بیست بار تکرار شده، و یک خطاب جامع و عمومى است نشان مى دهد: قرآن مخصوص نژاد، قبیله، طایفه و قشر خاصى نیست، بلکه همگان را در این دعوت عام شرکت مى دهد، همه را دعوت به پرستش خداى یگانه، و مبارزه با هر گونه شرک و انحراف از خط توحید مى کند.

نکته ب) براى برانگیختن حس شکرگزارى مردم، و جذب آنها به عبادت پروردگار از مهم ترین نعمت شروع مى کند که نعمت خلقت و آفرینش همه انسان ها است، نعمتی که هم نشانه قدرت خدا است، هم علم و حکمت او و هم رحمت عام و خاصش؛ چرا که در خلقت انسان، این گل سر سبد عالم هستى، نشانه هاى علم و قدرت بى پایان خدا و نعمت هاى گسترده اش کاملاً به چشم مى خورد.

آنها که در برابر خدا خاضع نیستند و او را پرستش نمى کنند، غالباً به خاطر این است که: در آفرینش خویش و پیشینیان نمى اندیشند، و به این نکته توجه ندارند که: این آفرینش بزرگ را نمى توان به عوامل کور و کر طبیعى نسبت داد، و این نعمت های حساب شده و بى نظیر را که در جسم و جان انسان، نمایان است، نمى توان از غیر مبدأ علم و قدرت بى پایانى دانست.

بنابراین یادآورى این نعمت ها، هم دلیلى است بر خداشناسى، و هم محرکى است براى شکرگزارى و پرستش.

نکته سوم: نتیجه این پرستش، تقوا و پرهیزگارى است. «لَعَلَّکُم تَتَّقون»

بنابراین عبادت ها و نیایش هاى ما چیزى بر جاه و جلال خدا نمى افزاید، همان گونه که ترک آنها چیزى از عظمت مقام او نمى کاهد، این عبادت ها کلاس هاى تربیت براى آموزش تقوا است. تقوا همان احساس مسئولیت و خودجوشى درونى که معیار ارزش انسان و میزان سنجش شخصیت او است.

نکته چهارم: تکیه بر "ألَّذینَ مِن قَبلِکُم"(کسانی که پیش از شما بودند)، شاید اشاره به این باشد که: اگر شما در پرستش بت ها استدلال به سنت نیاکانتان مى کنید خدا هم آفریننده شماست، هم آفریننده نیاکان شما، هم مالک و پرورش دهنده شما است و هم مالک و پرورش دهنده آنها، بنابراین، پرستش بت ها چه از ناحیه شما باشد، و چه از ناحیه آنها چیزى جز انحراف نیست.

 

 

 

کوره های تاریخی آجرپزی مشهد

اجرای برنامه در زمستان1392

در حاشیۀ شهرها می توان سراغشان را گرفت. بناهایی که اولین معمای بینندۀ آنها، چگونگی ساختن آنها می باشد. سازه هایی که هوا را می شکافد و به آسمان دوخته می شود و از دوردست، به سادگی مشخص است.

در شهر مشهد نیز به صورت جسته و گریخته، از این کوره ها وجود دارد. مهمترین کورۀ تاریخی موجود در مشهد که ثبت تاریخی هم شده است، میل رستگار مقدم نام دارد که در حاشیۀ یک پارک، در شرق شهر، قرار گرفته است.

 

  

 

  

 

 

   

  

زوایای مختلف میل رستگار مقدّم، مشهورترین کورۀ آجرپزیِ شهر مشهد

 

  

 

 

 

  

 

 

 

   

 

  

 

 

 

 

 

تصاویر دو کورۀ تاریخی در شمال مشهد

 

   

 

 

 

  

 

   

لطفاً برای مشاهده سایر سفرنامه های من در مشهد، اینجا را کلیک نمایید.

لطفاً برای مشاهده سایر سفرنامه های من در استان خراسان رضوی، اینجا را کلیک نمایید.

لطفاً برای مشاهده سایر سفرنامه های من در ایران، اینجا را کلیک نمایید.

و اما در پایان...

امام سجّاد(علیه السّلام) فرمود: آگاه باشید که بنده(عبد) را چهار چشم باشد. دو چشم که با آن دو، کار دین و دنیایش را دریابد و دو چشم که با آن دو، کار آخرتش را دریابد. پس اگر خدا خیرخواه بنده باشد، دو چشمش را که در دلش جای دارد بگشاید تا کارِ نهانیِ آخرتش را دریابد و چون خدا برای بنده چیزی جز خیر خواهد دلش را به حال خویش واگذارد.

فرازی از دعای جوشن کبیر: (کتاب مفاتیح الجنان)

...یا قاضِیَ المَنایا:  ای برآورندۀ آرزوها

...یا سامِعَ الشَّکایا:  ای شنوای شکایت ها و دردِ دلها

فرازی از کتاب صَحیفۀ سَجّادیّه که مناجات امام سجّاد(علیه السّلام) با خداوند می باشد:

...بِقُدرَتِهِ الَّتی لاتَعجَزُ عَن شَیئٍ وَ إن عَظُمَ، وَ لایَفوتُها شَیئٌ وَ إن لَطُفَ.

خداوند از انجام هرچیز، عاجز نمی شود هر چند عظیم و بزرگ باشد؛ و چیزی از خدا نمی رهد و از چنگش دَر نمی رود هرچند خُرد و کوچک باشد.


نظرات